Majorka to największa wyspa archipelagu Balearów, autonomicznego regionu Królestwa Hiszpanii. W skład archipelagu wchodzi aż 200 wysp i wysepek, z czego tylko 4 największe – Majorka, Minorka, Ibiza oraz Formentera są zamieszkałe. Tylko na Majorce funkcjonuje kolej.
Spis treści
Historia kolei na Majorce
Początki
Kolej pojawiła się po raz pierwszy na Majorce w lutym 1875 roku, kiedy to pomiędzy Palmą (stolicą wyspy oraz całego archipelagu) a znajdującą się w głąb lądu miejscowością Inka pojawiła się 28,6 kilometrowa linia kolejowa wąskotorowa o rozstawie 914 mm (3 stopy brytyjskie). Wybór takiego rozstawu szyn nie był przypadkowy, umożliwiał on bowiem korzystanie z używanych angielskich parowozów i wagonów, dzięki czemu koszty uruchomienia linii były stosunkowo niskie.
W kolejnych latach sieć kolejowa na Majorce została rozbudowana o linie przez Manacor do Artà, z Inki do Sa Pobla, z Santa Maria del Cami (na trasie Palma – Inca) do Felanitx oraz z Palmy do Santanyí przez Llucmajor i Campos. W 1907 roku rozpoczęto budowę linii kolejowej z Palmy do miejscowości Soller na północnym wybrzeżu, linia została otwarta w 1912 roku.
Upadek
Po wojnie sieć kolejową Majorki, która w szczytowym momencie miała ponad 220 km długości zaczęła się drastycznie kurczyć.
W 1965 roku zlikwidowano linię Palma – Llucmajor – Campos – Santanyi (62 km).
W 1968 roku zlikwidowano linię Santa Maria del Cami – Montuiri – Porreres – Felantix (43 km).
W 1977 roku zlikwidowano linię Inka – Sineu – Manacor – Arta (65 km).
W 1981 po likwidacji linii Inka – Sa Pobla (13 km) ostatnią funkcjonującą linią pozostała linia z Palmy do Inki.
Odbudowa i reaktywacja połączeń
W 1994 roku rząd Balearów założył własną samorządową spółkę kolejową – Serveis Ferroviaris de Mallorca (SFM). SFM przejęła obsługę linii Palma – Inca od od państwowego FEVE (Ferrocarriles de Vía Estrecha). Od tego czasu zmodernizowano tabor, zmieniono rozstaw szyn na metrowe i ponownie rozbudowano sieć tras. Pierwszą reaktywowaną linią została linia z Inki do Sa Pobla, która została reaktywowana w 2001 roku – dokładnie 20 lat po jej zamknięciu. W 2002 roku powróciło połączenie Inka – Sineu, w 2003 Sineu – Manacor. W 2011 roku ukończono elektryfikację linii z Palmy do Inki, napięciem 1,5 kV prądu stałego. Niestety odbudowa odcinka Manacor – Artà została zawieszona w 2012 roku po wykonaniu wszystkich prac ziemnych.
Przewoźnicy kolejowi na Majorce
Serveis Ferroviaris de Mallorca (SFM)
Powołany w 1994 roku samorządowy przewoźnik obsługuje obecnie dwie linie: T3 z Palmy do Manacor oraz T2 z Palmy do Sa Pobla. Połączenia na odcinku Palma – Inka przez Marratxí są oznaczone w rozkładzie jako T1.
Ferrocarril de Sóller
Powołona w 1912 roku prywatna spółka należąca do 800 mieszkańców Soller obsługuje zabytkowymi drewnianymi składami połączenie wąskotorowe (914 mm) pomiędzy Sóller i Palmą (27,3 km).
Połączenie jest realizowane 4 razy dziennie w każdą stronę, a podróż trwa dokładnie godzinę.